Forum Pax Christi

Ten zuiden van de Kapellenplatz, tussen de Kaarsenkapel en het Museum voor Volkenkunde en Cultuurgeschiedenis, bevindt zich het Forum Pax Christi met het Petrus Canisiushuis. De term „forum“ heeft de Oudromeinse
betekenis van marktplein, gerecht, rechtersstoel enz. openlijkheid. Het bekendste forum was het Forum Romanum in Rome, de plek waar zich het leven afspeelde tot aan het pro-fanum, datgene dat zich voor het „Fanum“ (het heiligdom) afspeelde. .

Het forum is niet de tegenhanger van het religieuze, vaak intieme beleven, maar het is meer een plek waar het profane en religieuze elkaar ontmoeten of onderscheiden. Vermeld dient te worden dat hier de jaarlijkse kerststallenmarkt advent in Kevelaer of uitvoeringen van „Das große Welttheater“ en „Jedermann“ alsook toneelstukken, die voor deze plek geschikt zijn, worden gehouden. Vele andere activiteiten die hier vanwege het Maria-oord in Kevelaer worden georganiseerd, kunnen hier plaatsvinden. Ook het forum van Kevelaer is een plaats van ontmoeting. Het is vernoemd naar de katholieke Pax-Christi-vereniging (Latijn voor: vrede van Christus), die zich uitgaande van internationale gelijkheid de bevordering van de vrede onder de volkeren als doel heeft gesteld.

De organisatie is in1944 in Frankrijk opgericht door de katholieke kringen van het verzet. De bijzondere verbondenheid van Kevelaer met de Pax-Christi-vereniging heeft haar oorsprong in 1948, toen in Kevelaer het eerste Pax-Christi-congres in Duitsland plaatsvond. Bruggenbouwer van de vrede was de toenmalige bisschop van Lourdes, Pierre Marie Theas, die zijn welkomstwoord begon met de woorden: Ik begroet geheel Duitsland en breng u de broederkus van het christelijke Frankrijk, een kus, die staat voor vergeving en deze vergeving zoekt: met andere woorden een kus van verzoening.

In de herinnering aan de voor de verstandhouding tussen de volkeren zo betekenisvolle gebeurtenis werd de kapel in het uitgebreide bedevaartterrein van Kevelaer Pax-Christi-kapel genoemd. Na de overdekking van het binnengedeelte door een transparant glazen dak in 1999 heet het complex Forum Pax Christi.

Bouwgeschiedenis

Via de zuidelijke kant van de Kaarsenkapel komt men in het van een glazen dak overkapte Forum Pax Christi. Het glazen dak biedt bij wijze van spreken de Goddelijke tent onder de mensen. Als met een mantel beschermt Maria als het ware tevens het biddende volk Gods, waarover zij haar beschermende mantel heeft uitgespreid.

Sinds de realisatie van het Forum Pax Christi in 1981 aan de hand van de in Münster woonachtige architect professor Harald Deilmann zijn de Sacramenten lichtprocessies, maar vooral een gemeenschappelijke Kruisweg bij elk weertype door de  overkapping van het Forum mogelijk.

Door de volledige overkapping van het forum in 1999 met een transparant glazen dak met een staalconstructie werd een lang gekoesterde wens werkelijkheid, om ook tijdens de vieringen van de H. Mis en andere liturgische plechtigheden in volledige onafhankelijkheid de ongunstige weersinvloeden in het Nederrijnse landschap te weerstaan. In de naar het ontwerp van architect Thomas Deilmann uit Münster ontworpen glasbedekking van de kapelruimte verenigen zich nieuwe architectonische lijnen met de silhouetten van de Kaarsenkapel en de Basiliek. Op de gevel van de Kaarsenkapel staat diens patroon, de aartsengel Michaël en op de dakpunt van de Pax-Christi-kapel verschijnt de opgestane Christus aan Maria Magdalena als 15e statie van de kruisweg.

Vanaf de zuidzijde van de Kaarsenkapel bereikt men het werkelijke Forum Pax Christi met de altaarruimte als middelpunt. Kruis en kaarsenluchters komen uit de werkplaats van de kunstenaar Heinz Wimmer uit Keulen.

In de vloer van de kapel zijn stenen uit 21 Europese kathedralen aangebracht. Het zijn de zeven kathedrale kerken uit de kerkprovincie van Utrecht (Utrecht, Breda, Groningen, Haarlem, Roermond, Rotterdam en s-Hertogenbosch), de zeven van de kerkprovincie Keulen (Keulen, Aken, Essen, Limburg, Münster, Osnabrück en Trier) evenals uit Luik, Antwerpen, Gent (België), Metz, Straatsburg (Frankrijk) en Paderborn (Duitsland). De Dom van Keulen wordt vertegenwoordigd door een bijzondere grote steen. Het tabernakelzuil, een gift van de Bocholter voetprocessie, is vervaardigd in de werkplaats van de
Kevelaerse goudsmid Paul van Ooyen. Iets uitstekend in de kerkruimte staat de door de Kevelaerse beeldhouwer Karl Hoss
beeldhouwer ontworpen ambo, de plaats van de verkondiging van de vreugdeboodschap aan de parochiegemeenschap.
De lezenaar wordt gedragen door de vier evangelisten. Bezielt van de boodschap van Pinksteren verkondigen zij alleen de Ene
Christus en de Ene boodschap. Schuin tegenover de ambo bevindt zich een uit steen gehouwen kopie van een kruik, waarin de schriftrollen van Qumran uit de Dode Zee werden gevonden. Ook het tafelblad van het celebratiealtaar in de Pax-Christi-kapel, vervaardigd door de kunstenaar Roland Friedrichsen uit München, rust op getuigen en verkondigers van de boodschap van Christus zoals heiligen en belijders, die een bijzondere betrekking hebben met het verleden en heden van Kevelaer. Uitgebeeld zijn: – de H. Willibrord, de eerste missionaris en geloofsverkondiger aan de Rijn en Maas; – de H. Ludgerus, hij was de eerste
bisschop van Münster, het bisdom waartoe Kevelaer nu behoort; – voorts de H. Hubertus, die herinnert aan de betrekkingen met het nabijgelegen België – en de H. Sebastiaan, de patroon van de schuttergilden; de H. Liborius, patroon van het  aartsbisdom Paderborn, een verwijzing naar Frankrijk. De inscriptie luidt: Liborio plaudat Gallia (= Frankrijk prijst Liborius). St. Elisabeth heeft in Kevelaer de oudste Caritasconferentie van het bisdom. Karl Leisner vond hier zijn roeping. De  kaarsenstandaards aan de pijlers van de kapel in het Forum dragen allen een naam van één van de grote Europese Mariabedevaartplaatsen. Dit wijst op de verbondenheid van de bedevaartgangers met de Moeder Maria, die in verschillende
plaatsen wordt vereerd. De belangrijkste Mariabedevaarts-oorden van Europa – Altötting (Duitsland), – Einsiedeln (Zwitserland), – Fatima (Portugal), – Loreto (Italië), – Lourdes (Frankrijk), – Luxemburg (Luxemburg), – Maria Bistrica (Kroatië), – Mariazell (Oostenrijk), – Montserat (Spanje), – Tschenstochau (Polen) – en Ta Pinu (Malta) worden hier herdacht.

Deze gedachte zet zich voort in de dakzuilen. Hier zijn de namen van andere Europese Mariabedevaarts-oorden aangebracht. Dit alles wijst erop dat: “Maria is altijd dezelfde, overal”. De nauwe betrekkingen met de bisdommen uit het Rijn-, Maas- en
Moeselgebied, van waaruit jaarlijks naar Kevelaer wordt gepelgrimeerd, komen tot uiting door de talrijke wapenschilden in de
ruiten. Het zijn de wapenschilden van de bisschoppen uit de Keulse en Utrechtse kerkprovincie evenals de schilden van de
talrijke processies uit de landen van de Benelux en zuidelijke Duitsland. Dit alles brengt op deze wijze hun verbondenheid
met Kevelaer tot uitdrukking. Ook de katholieke organisaties zijn door hun lo Het raam in het koor van de kapel over de
verkondiging is een creatie van de kunstenaar Ludwig Baur (1904 tot 1977) uit Telgte. Het is na de Tweede Wereldoorlog
vervaardigd als vervanging van het in de oorlog vernielde koorraam van de Basiliek. Helaas werd dit kwalitatieve kunstwerk daar geen langdurige verblijf gegund. Het jarenlange opgeslagen glas-in-loodraam heeft hier een zinvolle plaats gekregen. In de omgang begint de kruisweg, die vanwege de overdekte ruimte en de korte afstanden tussen de staties bijzonder geschikt is voor gehandicapten. Onder de door Hans Dinnendahl, eveneens uit Telgte, vervaardigde bronzen reliëfs bevinden zich per statie korte Duitse en Nederlandse teksten, geen vertalingen, maar woorden die elkaar over en weer aanvullen. De statie van de kruisiging in de buurt van de 12e statie valt op in de gehele cyclus. Het grote, uit hout gesneden corpus toont  in alle duidelijkheid de doorstane smaad en kwelling van het aan het kruis gestorven Christus. Het gebed onder het kruis is
afkomstig van het begin van de geschiedenis van Kevelaer: “STAT CRUX DUM VOLVITUR ORBIS” (“Vast en onverwoestbaar staat het kruis, zelfs al tolt de aarde”). Tevens is van de kruiswegvoor-stellingen de reeds eerder genoemde statie, op de
dakspits van de Pax-Christi-kapel boven het koor, geaccentueerd. Maria Magdalena knielt voor Christus, de uit de dood
opgestane Zoon van God. Aan het eind van de kruisweg herinnert de bronzen plaat aan de bisschop van Lourdes, Pierre Marie Theas, die na de Tweede Wereldoorlog in 1948 als eerste het initiatief nam en zich inzette voor vrede en verzoening tussen Frankrijk en Duitsland. De westzijde van het Forum bevindt zich het Petrus Canisiushuis. Het is genoemd naar Petrus  anisius, de eerste Duits-Nederlandse jezuïet (1521-1597). Naast ruimtes voor parochianen en pelgrims heeft het gebouw een zogeheten
vlaggenzaal, waar de begeleiders van processies hun liturgische kleding en vlaggen kunnen onderbrengen en zonodig kunnen drogen. Sinds 1 mei 2001 – 1 mei is de dag waarop ieder jaar het bedevaartsseizoen van Kevelaer wordt geopend – kunnen de burgers en bezoekers van de stad genieten van het nieuwe carillon in het Pax-Christi Forum. Het carillon, dat door de  pelgrimsgemeenschap aan Kevelaer werd geschonken, behoort met zijn 48 klokken tot het grootste in zijn soort in Duitsland. Op de openingsdag van het bedevaartsseizoen van het jaar 2001 werd het door de aartsbisschop van Luxemburg, Fernand Franck, gewijd en officieel in werking gesteld. Op dit moment speelt het carillon acht maal per dag, om negen uur s morgens, om 11.35, 14.30, 15.45, 16.45, 17.30 en om negen uur s avonds. De tijden zijn zo gekozen dat ze niet interfereren met kerkdiensten, en evenmin met andere carillons in de buurt van de Kapellenplatz. Telkens klinken er liedjes passend bij het
kerkelijk jaar, bekende Marialiedjes of wijsjes van pelgrimsgezangen. Verantwoordelijk voor het carillon, dat zowel
met de hand op een toetsenbord in de sacristie van de Kaarsenkapel als ook via de computer bespeeld kan worden, is de
organist van de basiliek, Elmar Lehnen. Ein gerne besuchtes Denkmal ist der Arche-Noah-Brunnen am Ende der Lindenallee, direkt am Prozessionsweg zur Pax-Christi-Kapelle am Luxemburger Platz. Er wurde am 9. September 1999 fertiggestellt und entstand in Zusammenarbeit mit der Stadt Kevelaer, der Wallfahrtsleitung, der Sparkasse Kevelaer und den Nachbarschaften
Busmannstraße und Luxemburger Galerie. Dieser „Erlebnisbrunnen“ symbolisiert zugleich Kunst, Freude, Erlebnis und
Verkündigung. Entworfen und ausgeführt wurde er von der in München lebenden Künstlerin Johanna Körner und ihrer
Tochter Stephanie von Estorff, Amsterdam.

Galerie